Nee, we lenen in Nederland nog steeds vrij enthousiast geld. De schuldenberg groeit nog, maar wel in een lager tempo. Verder verandert ook de manier waarop Nederlandse huishoudens geld lenen. Het doorlopend krediet is lang niet zo populair meer en is vervangen door andere leenvormen. Het blijkt nog vrij lastig om goede cijfers te vinden over het leengedrag van huishoudens.
Lenen we nu meer, of minder?
Alleen deze vraag levert al twee antwoorden op. Het is namelijk allebei waar. En het is een kwestie van definitie. Wanneer we met lenen alle schulden bedoelen, dan telt de hypotheek uiteraard ook mee. En dan lenen Nederlandse huishoudens nog steeds meer geld. Dat wordt onder andere veroorzaakt door een gematigde inflatie en hoge woningprijzen.
We lenen minder wanneer je de schulden in verhouding brengt met de groei van de economie. Kortgeleden publiceerde de Rabobank een onderzoek waarin werd stilgestaan bij de Nederlandse schulden en hun risico’s. Daarin werden de particuliere schulden afgezet tegen het bruto binnenlands product (BBP: het cijfer waarin de economische groei wordt uitgedrukt). Dat onderzoek laat zien dat er sprake is van een lichte daling van de particuliere schulden.
We lenen anders
De keuzes die we maken bij het afsluiten van een lening zijn wel veranderd. Hier is goed te zien dat de Nederlandse consument voorzichtiger is geworden. Leningen met korte looptijd worden vervangen door leningen met lange looptijden. Dat is vooral bij hypotheken het geval. Volgens de Nederlandse bank is het aantal hypotheken met korte looptijd (tot 5 jaar) in de afgelopen 10 jaar gehalveerd. Huishoudens kiezen dus voor meer zekerheid. En hetzelfde patroon is ook zichtbaar bij de consumptieve leningen.
Consumptief krediet
De cijfers over de hypotheekschulden zijn redelijk gemakkelijk te vinden. Maar over andere leningen is vrij weinig bekend. Die schulden kunnen bestaan uit creditcardschulden, kopen op afbetaling en de studieschulden (een snelgroeiende nieuwkomer). Maar de bekendste twee zijn wel de persoonlijke lening en het doorlopend krediet. En hier is een duidelijke verandering zichtbaar.
Doorlopend krediet
Tien jaar geleden was dit de populairste vorm van consumptief krediet. Het kenmerk van doorlopend krediet is een variabele rente met de mogelijkheid om gedurende de looptijd extra op te nemen of af te lossen. Dit zorgt voor gemak (eenvoudig bijlenen of even wat extra aflossen), maar ook voor risico’s. De risico’s zijn voor de Autoriteit Financiële Markten (AFM) aanleiding geweest om aan te sturen op andere leenvormen die beter aansluiten bij verantwoorde kredietverlening.
Daarbij is de rente op doorlopend krediet inmiddels hoger dan op een persoonlijke lening. Consumenten willen ook hier meer zekerheid door te kiezen voor vaste looptijden en een lagere rente. Het heeft er zelfs toe geleid dat sommige banken inmiddels geen doorlopend krediet meer aanbieden.
Persoonlijke lening
In tegenstelling tot doorlopend krediet kent een persoonlijke lening een vaste rente en looptijd. Daardoor weet je bij het afsluiten direct waar je financieel aan toe bent. En deze zekerheid is terug te zien in de toegenomen populariteit van deze leningvorm. Kredietverstrekkers bieden tegenwoordig persoonlijke leningen aan die zijn bedoeld voor speciale doelgroepen zoals woningeigenaren.
Wel of niet lenen?
Hoewel het voor een huishouden verstandig is om schulden te vermijden, lukt dat lang niet altijd. De komende jaren zullen naar verwachting steeds meer jonge hogeropgeleiden met een studieschuld de arbeids- en woningmarkt betreden.
De hogere eisen voor starters leidt ertoe dat er bij het kopen van een woning steeds meer eigen geld nodig is. Wanneer er na aankoop ook nog wat moet worden verbouwd, wordt er vaker gekozen om dit te financieren via een persoonlijke lening.
Er kunnen dus goede of noodzakelijke redenen zijn om tijdelijk te kiezen voor het lenen van geld. Online is veel goede informatie te vinden, zoals bij de online vergelijker lening.nl. Het is van belang om je goed te laten informeren en verder te kijken dan alleen een lage rente.
Ik denk dat het een goede ontwikkeling is dat huishoudens vaker kiezen voor zekerheid door langere looptijden en vaste rentes. Dat leidt er dan toe dat financiële producten zoals het doorlopend krediet verdwijnen. Wat op zich geen probleem is. En tot slot zien we dat de schulden in Nederland netto nog steeds toenemen, ondanks alle enthousiaste aflosverhalen op internet.
Wil je meer lezen?
interessant artikel! Normaal zijn we hier geen fan van geld lenen, maar nu inderdaad vanwege het (nieuwe) klushuis ook nog een persoonlijke lening afgesloten om een deel van de verbouwing te financieren. Deels kon het al van de overwaarde van het vorige huis, maar een groot deel ook niet. Daardoor kon het huis wel direct bewoonbaar gemaakt worden en veel achterstallig onderhoud ook meteen aangepakt. Nu moeten er nog wel wat meer dingen gebeuren, maar dat geld sparen we nu eerst bij elkaar en dat gaan we vanaf volgend jaar weer verder aanpakken. Als alles dan af is gaan we extra aflossen op de persoonlijke lening. Die van ons heeft een looptijd van 11 jaar (in totaal).