Er is veel te doen rond beleggen. De spaarrente is praktisch nul en op de beurs gaat het alle kanten op. Nieuwe beleggers verdringen zich om in te stappen en veroorzaken met hun enthousiasme een nieuwe bubbel. Dat klinkt allemaal als goede redenen om nog even weg te blijven van de beurs en geen spaarrente maar even voor lief te nemen. Toch kan dit een goed moment zijn om wel starten met beleggen. Het is namelijk altijd een goed moment om te starten, zolang het maar weloverwogen gebeurd en er in de juiste producten wordt belegd. Het ideale product voor kleine beleggers is het indexfonds. Daar is al veel over geschreven: welke je moet kopen, hoe je ze moet kopen en waar. Maar laten we bij de basis beginnen: wat is een indexfonds eigenlijk?
Wat is een indexfonds?
Een indexfonds is een beleggingsfonds. Dit fonds volgt zo nauwkeurig mogelijk een beursindex.
Het doel is om hetzelfde rendement en risico te behalen als de index. Niet minder risico of meer rendement, maar het zo nauwkeurig mogelijk volgen van de index. Er wordt dan ook in dezelfde aandelen of obligaties belegd als waaruit de index is opgebouwd. Zo heeft het indexfonds dezelfde samenstelling als de index en daaruit volgt dat ook het rendement (en het risico) gelijk zijn aan de index.
Een voorbeeld:
De AEX is een index die bestaat uit de 25 grootste beursgenoteerde bedrijven op de Amsterdamse beurs. De index wordt periodiek opnieuw gewaardeerd: er verdwijnt weleens een aandeel en dat wordt vervangen door een nieuw aandeel. Op dit moment is bijvoorbeeld Shell onderdeel van de AEX en Randstad ook. Beide bedrijven verschillen in omvang en beurswaarde. Dit is terug te vinden in de weging van deze aandelen bij het samenstellen van de AEX index. Op dit moment weegt het aandeel Shell zo’n 11% mee en Randstad ongeveer 0,73%.
Stijgt het aandeel Shell, dan heeft dit een groter effect op de AEX index, dan een stijging van Randstad.
Waarom is dit belangrijk? Wanneer je €100,- in een AEX-indexfonds belegt, dan koop je eigenlijk voor €11,- Shell aandelen en voor €0,73 aandelen Randstad. Deze €100,- beleg je dus direct in 25 verschillende bedrijven.
Indexfonds, ETF of tracker?
Deze drie termen worden nog weleens door elkaar gebruikt. Hier een korte uitleg:
Tracker: een andere benaming voor een indexfonds of een ETF.
ETF: De afkorting staat voor Exchange Traded Fund. Het heeft precies hetzelfde doel als een indexfonds, namelijk het zo nauwkeurig mogelijk mogelijk volgen van een bepaalde index. Het is ook een beleggingsfonds.
Indexfonds: Zoals in de eerste alinea is uitgelegd, is het een beleggingsfonds dat tot doel heeft een index exact te volgen.
Toch zijn een ETF en een indexfonds niet hetzelfde.
Verschillen tussen een ETF en een indexfonds
Indexfonds: dit is een niet-beursgenoteerd beleggingsfonds. Deze worden dus niet rechtstreeks verhandeld op de beurs, maar aan- en verkoop gaat via een beheerder. Een indexfonds kan niet op ieder moment van de dag worden verhandeld. Sommige beheerders verwerken de aan- en verkoopopdrachten een keer per week.
Omdat een indexfonds een echt beleggingsfonds is, kan er met afgeronde bedragen worden belegd. Je kunt dus een deel van een aandeel kopen.
ETF: Dit zijn beursgenoteerde beleggingsfondsen. Aan- en verkoop gaat rechtstreeks via de beurs en kan op ieder moment van de handelsdag. Je koopt altijd hele aandelen. Dat betekent dat het niet mogelijk is om met afgeronde bedragen te handelen, maar met afgeronde aantallen. Je koopt minimaal 1 aandeel van een ETF voor de actuele koers op de beurs.
Waarom zou je beleggen in indexfondsen?
Alle beleggingsfondsen hebben tot doel om rendement te behalen. Sommige fondsen doen dat door op zoek te gaan naar aandelen of obligaties die naar verwachting sneller stijgen dan andere aandelen. Dit noemen we actief beheerde beleggingsfondsen. Zij proberen ‘de markt te verslaan’ zoals dat heet.
Indexfondsen doen dat niet. Zoals uitgelegd, volgen zij alleen de index.
Er zijn drie belangrijke argumenten om te kiezen voor beleggen in indexfondsen: kosten, risico’s en rendement.
Kosten
Actief beheerde fondsen of actieve beleggers die zelf op zoek gaan naar de ‘pareltjes’ op de beurs, zijn constant op zoek naar buitenkansen. Dat doen zij samen met miljoenen andere beleggers. Wanneer een bepaald aandeel voldoende in waarde is gestegen, wordt het verkocht om ruimte te maken voor de aankoop van een volgend aandeel. Grote actieve beleggingsfondsen worden beheerd door professionele beheerders die voortdurend handelen. Dit zorgt voor extra kosten: aan- en verkoopkosten en de beloning voor de fondsbeheerders. Deze kosten moeten worden terugverdiend door een hoger rendement te behalen dan de stijging van de index. Dan wordt actief beleggen pas rendabel.
Risico’s
Het actieve handelen zorgt dus voor kosten, maar ook voor risico’s. Actief beleggen heeft bij iedere aankoop het risico in zich dat een aandeel wordt gekocht dat toch niet in waarde gaat stijgen. Een onderneming kan namelijk ook failliet. Dat risico loopt een indexbelegger natuurlijk ook. Alleen is het effect van dit risico voor een indexbelegger veel kleiner, vanwege de brede spreiding die beleggen in een index als kenmerk heeft.
Actief beleggen heeft bij iedere verkoop het risico in zich dat een aandeel te vroeg wordt verkocht, waardoor je toekomstig rendement misloopt.
Rendement
De derde reden waarom indexbeleggen het overwegen waard is, is het rendement. Kosten voor aan- en verkoop gaan ten koste van het rendement. Hetzelfde geldt voor zaken als bewaarloon, vergoedingen voor de fondsbeheerder en dergelijke. Actieve beleggingsfondsen maken gemiddeld 1-2% kosten per jaar. Dat gaat direct ten koste van het rendement. Er zijn talloze onderzoeken gedaan waaruit keer op keer blijkt dat actieve beleggers en actief beheerde fondsen niet in staat blijken om de index te verslaan. Dat betekent dus niet dat zij geen rendement behalen, maar dat het lager is dan de index die wordt gevolgd.
Natuurlijk zijn er fondsen die wel beter presteren en aandelen die sneller stijgen dan de index. Maar het blijkt niet mogelijk om structureel vooraf te bepalen welk fonds of aandeel dat gaat worden. De winnaars van vandaag kunnen de verliezers van morgen zijn. In 2011 trok de Autoriteit Financiële Markten dan ook de volgende conclusie:”Van tevoren is niet of nauwelijks te voorspellen welk fonds beter dan de index zal gaan presteren.”
Indexbeleggen geeft de garantie op hetzelfde rendement als de index. Dat is geen garantie op een positief rendement. Maar onderzoek toont wel aan dat aandelenbeurzen over een lange tijdsperiode een gemiddeld rendement behalen van 6-8% per jaar. Welk rendement er te behalen is, is onder andere afhankelijk van de index die je volgt.
De grote voordelen van indexbeleggen op een rijtje:
- lage kosten;
- geen noodzaak om actief mee bezig te zijn ;
- lager risico, gezien de brede spreiding. Dit is afhankelijk van de gekozen index
Bijsluiter
Zijn alle indexfondsen dan automatisch een geschikte belegging? Nee. Nu indexfondsen sterk aan populariteit winnen, komen er ook producten op de markt die niet zo’n goede belegging vormen. Doe je huiswerk voordat je een financieel product aanschaft. Dat geldt zeker ook voor het beleggen in indexfondsen. Een paar zaken om op te letten:
- Kijk naar de index die gevolgd wordt: kiest het fonds voor een volledige kopie van de index, of koopt het fonds alleen de grootste aandelen uit de index? Heeft het de aandelen zelf in bezit (fysieke replicatie) of maakt zij gebruik van een andere constructie? Is de index zelf wel breed genoeg gespreid?
- Wat zijn de jaarlijkse kosten? Grote indexfondsen of ETF’s gaan vaak efficiënt om met kosten en kennen vaak een lagere jaarlijkse kosten. En kosten gaan ten koste van rendement;
- Hoe gaat het fonds om met de dividendbelasting? In welke mate is er sprake van dividendlekkage?
Een indexfonds kopen is toch iets anders dan een pot pindakaas. Verdiep je goed in de materie. Zoals uit bovenstaand artikel blijkt is een indexfonds of ETF op zich een eenvoudig product. Maar vanwege het grote aanbod is het goed om je er in te verdiepen, zodat je weet wat je koopt.
Indexfondsen worden onder andere aangeboden door Meesman. In dit artikel lees je meer informatie over twee indexfondsen die zij aanbieden.
ETF’s zijn rechtstreeks op de beurs te koop. Dat kan bijvoorbeeld via De Giro.
Let wel op: ook voor indexfondsen en ETF’s geldt: resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst.
Beleg jij? En maken indexfondsen of ETF’s onderdeel uit van je portefeuille?
Wil je meer lezen?
Lees berichten (2)
Ik ben benieuwd waarom je zou moeten beleggen in een indexfonds in plaats van een ETF? Zou het interessant vinden als je die vraag ook beantwoord in dit of een nieuw artikel. Ik ben benieuwd. Zelf kijk ik alleen naar ETF’s vanwege de lagere kosten. Vroeger wel in dynamic mix funds gezeten. Ik mis nog een beetje het antwoord op de vraag waarom ik juist naar een indexfonds zou moeten kijken i.p.v een ETF.
Het een is niet echt beter dan het ander. Het hangt af van wat je wilt: ieder moment van de dag kunnen handelen (ETF) vereist dat je je zenuwen wat meer in bedwang moet houden wanneer het spannend is op de beurs. Je kunt namelijk op ieder moment verkopen. De veelal wat lagere kosten van een ETF zijn zeker een voordeel.
Zelf beleg ik in indexfondsen. Voornamelijk om twee redenen: er kan maar één keer per week worden gehandeld en dat geeft rust. Het heeft voor mij geen zin om dagelijks met mijn beleggingen bezig te zijn. De tweede reden is dat ik met indexfondsen maandelijks een afgerond bedrag kan inleggen.