Het lijkt erop alsof het nog maar om een ding draait: de corona-crisis in al zijn verschijningsvormen. Want of het je nu persoonlijk raakt of nog niet, deze tijd heeft een ding heel duidelijk gemaakt. Alles hangt met elkaar samen. Een paar weken geleden was Corona nog een Chinese vleermuizenziekte en was er hier weinig aandacht voor. Maar toen de fabriek van de wereld ook dicht ging, werd de afhankelijkheid van de Aziatische maakindustrie al snel duidelijk. En inmiddels hebben we collectief gehamsterd, weten we hoeveel IC-bedden Nederland maximaal heeft en wordt de economie hard geraakt. Is al die onrust nodig?
De onrust
Een deel van de onrust wordt natuurlijk veroorzaakt door het tempo waarin deze situatie is ontstaan. Binnen een paar weken is Nederland op slot gegaan en maken we ons niet langer druk over de sneeuwhoogte in de Alpen maar over de vraag waar we ons inkomen vandaan halen. Dat laatste geldt vooral voor de vele ZZP’ers die de Nederlandse arbeidsmarkt zo lekker flexibel maakt.
Er is al eerder aangekondigd dat er weer een economische crisis zit aan te komen. En hoe verder de vorige crisis in het verleden ligt, hoe groter de kans dat dit ook gebeurt. Maar deze heeft bijna niemand voorspeld. En ook de omvang is nog onduidelijk. Het is interessant om te zien wat de huidige onrust met mensen doet.
We lijken in Nederland structureel moeite te hebben om crisis serieus te nemen. Misschien dat dit komt omdat de meesten van ons gewend zijn aan ons leven in een stabiele omgeving, in een redelijk stabiel land. Het laat de illusie ontstaan dat ons leventje ‘maakbaar’ is en volledig te controleren. Mogelijk dat het daarom ook een tijdje geduurd heeft, voordat de waarschuwingen serieus werden genomen. Die onnozelheid begint te verdwijnen.
Wanneer deze situatie echt nog maanden gaat duren, dan is een crisis zoals in 2008/2009 niet uitgesloten. De economische groei verdampt en maakt plaats voor krimp. De economie moet nu al overeind worden gehouden met financiële steunpakketten. Dit zal leiden tot een oplopende staatsschuld. En daarbij denk ik dat het hier in Nederland nog meevalt. Het zijn de Zuid-Europese economieën die de financiële stabiliteit in gevaar brengen. Grote economieën, met te grote schulden. Zijn er ook nog lichtpuntjes?
Rust
Wanneer je alle nieuwsberichten even naast je neerlegt, dan zijn er ook genoeg andere dingen waar we ons op kunnen concentreren. Die brengen de boel weer in balans.
De crisis zal voor economische krimp zorgen, maar we zijn en blijven een van de rijkste landen ter wereld. Hier is de rijkdom ook nog redelijk gelijk verdeeld en kan iedereen meeprofiteren van ruime sociale voorzieningen. Ongetwijfeld gaan er bedrijven failliet ten gevolge van deze crisis. Maar er is werk genoeg met een steeds krapper wordende arbeidsmarkt.
In de buurt van onze woonplaats zijn er veel land- en tuinbouwbedrijven. Nu de export is stilgevallen, ontstaan allerlei nieuwe lokale initiatieven om de producten aan de man te brengen. Overal langs de weg openen kleine winkeltjes. Natuurlijk is dat geen structurele oplossing voor de berg exportproducten die hier worden geproduceerd. Maar het kan geen kwaad om nu eens na te denken of het wel zo logisch is dat wij de bloemetjes voor Italië produceren en dat onze mondkapjes helemaal uit China moeten komen. Massaproductie is een uitvinding uit de tijd van de industriële revolutie en misschien wordt het tijd om daar afscheid van te nemen.
Het heeft niet zoveel zin om je erg druk te maken over de grote problemen die met deze crisis samenhangen. We kunnen ze persoonlijk niet oplossen, of beïnvloeden. Dus waarom zou je je er dan zorgen om maken.
Verder hebben de crises uit het verleden ons nog iets geleerd. Er komt altijd weer een einde aan. Ook deze economische crisis houdt een keer op. Het belangrijkste is dat we nu op elkaar en op onze gezondheid letten.
Wil je meer lezen?
‘Massaproductie is een uitvinding uit de tijd van de industriële revolutie en misschien wordt het tijd om daar afscheid van te nemen.’ Mooie gedachte, zo had ik er nog niet naar gekeken, maar je hebt gelijk. Dat zou wel eens het grote verschil kunnen betekenen in de economie, voor het klimaat, voor het idee achter het welzijn van de mens. Dank voor dit inzicht!