Onze gezondheid is belangrijk en dat geldt ook voor de financiële gezondheid. Ik las de resultaten van een onderzoek wat door Deloitte, ING, NIBUD en Universiteit Leiden was uitgevoerd. En regelmatige lezers weten dat ik gek ben op onderzoekjes. Dit keer is onderzoek gedaan naar de financiële gezondheid van de Nederlandse huishoudens. De cijfers waren niet echt bemoedigend: slechts een kwart heeft de boel op orde en zelfs die groep kan financieel nog het nodige verbeteren. Maar wat is financiële gezondheid eigenlijk?
Wat is financiële gezondheid?
De cijfers uit het onderzoek waren nogal alarmerend. Eigenlijk heeft nog geen 19% van de Nederlandse huishoudens de financiële boel echt helemaal op orde. Bij de rest is (veel) werk aan de winkel. Dit soort conclusies leidt bij mij wel tot de vraag wanneer je dan financieel gezond verklaard wordt.
Financieel gezonde huishoudens zijn in staat om op een comfortabele manier aan alle huidige en lopende financiële verplichtingen te voldoen. Zij moeten ook het gevoel van controle hebben én de financiële zekerheid kunnen opbouwen om lange termijndoelen te bereiken.
We moeten het huishoudboekje dus niet alleen op orde hebben, maar ook het gevoel van controle hebben én wat overhouden voor de toekomst. Daar komt in deze tijd niet iedereen aan toe.
Hier volgt een korte samenvatting van het onderzoek (het hele onderzoek vind je trouwens hier).
De resultaten van het onderzoek
De onderzoekers hebben vier niveaus van financiële gezondheid opgesteld en dit zijn de cijfers.
Cijfers zeggen op zich niet zoveel, maar de toelichting is niet heel geruststellend.
Een kwart is dus financieel gezond, maar van die groep maakt 31% geen financiële plannen voor de toekomst. En 10% heeft geen buffer om gedurende zes maanden de uitgaven te kunnen betalen, wanneer de belangrijkste inkomstenbron wegvalt. ‘Financieel gezond’ moet dus ook een beetje in perspectief worden gezien.
Er zijn meer zorgen om de huishoudens uit de bovenste helft van de grafiek. Financieel kwetsbare of ongezonde huishoudens komen maandelijks nét of nét niet uit. Van structureel sparen is geen sprake en zij hebben moeite met het betalen van hun rekeningen. Het valt op dat zij niet zeker zijn of de schulden kunnen worden afbetaald en deze groepen maken alleen financiële korte termijnplannen. Gelukkig bevat het onderzoek ook goed nieuws.
Zeven op de tien huishoudens sparen maandelijks.
En bijna een derde van de huishoudens investeert geld wanneer zij langere tijd achter elkaar geld overhouden.
Maar ‘we’ leven wel gericht op de korte termijn. Zo heeft een kwart van de huishoudens geen plannen voor hun pensioen gemaakt. En een derde maakt helemaal geen financiële plannen voor de langere termijn. Daar komt bij dat ongeveer de helft van de huishoudens consumptieve schulden heeft. En 35% leent liever geld voor een grote aankoop, in plaats van ervoor te sparen.
De onderzoekers doen een aantal aanbevelingen waarmee huishoudens hun financiële gezondheid kunnen verbeteren. En dat is ook het goede nieuws uit het onderzoek: financiële gezondheid gaat niet per se over een hoog inkomen, maar wat je ermee doet. Met een aantal aanpassingen zijn huishoudens soms al in staat om hun financiële gezondheid op te krikken. Wat zijn van die financiële vitaminetabletjes?
Hoe word je financieel gezond(er)?
Daar blijft het onderzoek in mijn optiek een beetje hangen in academisch gereutel. ‘Benader de financiële gezondheid vanuit een holistisch perspectief, communiceer via de juiste kanalen en werk samen.’ Dat soort adviezen gaat een huishouden niet per se financieel gezonder maken. Gelukkig is er al heel wat geschreven over praktische manieren waarop je jouw huishoudboekje op orde brengt.
Een paar praktische tips
Alles begint met inzicht in je financiën. Hoeveel komt er binnen en waaraan wordt het uitgegeven. Daarover lees je meer in dit artikel. Het lijkt een heel gedoe om al je uitgaven in kaart te brengen, maar gelukkig zijn daar in deze tijd ook slimme appjes voor, zoals Dyme.
De volgende stap is keuzes maken die er voor zorgen dat je structureel beneden je stand gaat leven. Los schulden af en zoek hulp bij problematische schulden.
Daarna is het verstandig om een buffer op te bouwen waarmee je financiële tegenvallers op kunt vangen. Wij werken hier thuis met het potjessysteem, net als veel collega-bloggers.
Om je doelen op langer termijn te kunnen realiseren is vaak veel geld nodig en daarom het het verstandig om daar op tijd mee te beginnen. Het onderzoek noemde het grote aantal ZZP’ers die nauwelijks iets hebben geregeld voor hun pensioen, terwijl dat in Nederland fiscaal voordelig mogelijk is bijvoorbeeld door pensioenbeleggen.
En wanneer je eigenaar bent van een aflossingsvrije hypotheek, dan is het ook handig om op tijd na te denken hoe je dit aan het einde van de looptijd gaat regelen.
Voor veel financiële lange-termijndoelen is gewoon geld nodig. Beleggen kan een manier zijn om dit vermogen op te bouwen. Maar zoals met alle andere financiële doelen geldt ook hier: verdiep je eerst goed in de materie en laat je niet gek maken door alle jubelverhalen van kennissen. Via DeGiro is het mogelijk om simpel en goedkoop te beleggen, bijvoorbeeld voorkeur in indexfondsen.
Zo, dat zijn een paar praktische manieren om financieel gezond te worden, of te blijven. Niet academisch, maar het werkt wel 😉
Heb jij nog tips die in dit rijtje thuishoren?
Wil je meer lezen?