Het regent al jaren proefballonnetjes over de aftrek van de hypotheekrente (HRA). En er zijn ook al heel wat maatregelen genomen die de aftrek beperken en er komen nog wat veranderingen aan. Vanuit verschillende kanten wordt nu de suggestie gedaan om de HRA te hervormen. In gewoon Nederlands betekent dat afschaffen. Waar komen de huidige ideeën vandaan en is dit echt het einde van de hypotheekrenteaftrek?
De huidige regels rond de hypotheekrente
Op dit moment zijn de voorwaarden om voor HRA in aanmerking te komen al best ingewikkeld. Huizenbezitters die er recht op hebben, vallen in twee categorieën:
1 Huiseigenaren die hun hypotheek hebben afgesloten voor 1 januari 2013. Zij mogen de hypotheekrente over hun bestaande lening blijven aftrekken. Wanneer zij de hypotheek oversluiten dan geldt de verplichting dat het aflossingsvrije deel maximaal 50% van de woningwaarde mag zijn. Alles boven de 50% moet in 30 jaar worden afgelost. Maar had je vóór 1 augustus 2011 een volledig aflossingsvrije hypotheek en verander je niets aan de overeenkomst, dan behoud je gewoon je recht op teruggave van de hypotheekrente.
De rente is maximaal 30 jaar aftrekbaar.
2 Huiseigenaren die hun hypotheek op 1 januari 2013 of later hebben afgesloten. Voor deze groep geldt de verplichting om de volledige hypotheek in 30 jaar af te lossen. Een aflossingsvrij deel is toegestaan, maar de betaalde hypotheekrente over dat leningdeel is dan niet aftrekbaar.
Ook hier geldt dat de rente maximaal 30 jaar aftrekbaar is.
Voor beide groepen geldt dat de maximale hypotheekrenteaftrek steeds verder wordt beperkt. Deze afbouw is in 2018 gestart en gaat sinds 2020 in vrij grote stappen naar een maximaal tarief van 37,05% in 2023.
Soms nu al geen HRA meer
Persoonlijk denk ik dat er al heel wat huiseigenaren zijn die nu al geen, of minder, hypotheekrenteaftrek ontvangen. En dat wordt veroorzaakt door de gestegen woningprijzen en de waanzinnig lage rente. Dat zit zo:
Bij het invullen van de belastingaangifte moet een huiseigenaar zijn eigenwoningforfait optellen bij zijn belastbaar loon, om vervolgens de betaalde hypotheekrente in mindering te brengen.
Het eigenwoningforfait van de meeste woningen in Nederland bedraagt 0,6% van de WOZ waarde. Bij een WOZ van €300.000,- is dat een bedrag van €1.800,-
Maar een huiseigenaar die er al wat langer woont, heeft de woning jaren geleden misschien gekocht voor €150.000,-
Wanneer de rentevaste periode dan opnieuw wordt vastgesteld betaal je zomaar 1-1,5% hypotheekrente.
Over €150.000,- is dat €1.500 – €2.250,- per jaar. Zo’n huiseigenaar krijgt dan nauwelijks of geen HRA meer terug.
Een uitgebreide uitleg hierover, vind je in dit artikel.
Hier in huize DeBudgetman is er inmiddels sprake van zo’n situatie. En dat komt niet omdat we zo enthousiast hebben afgelost (ben meer van het beleggen), maar eenvoudig door de combinatie van een hogere woningwaarde en een gedaalde hypotheekrente. Op dit moment zou het einde van de hypotheekrenteaftrek voor ons geen gevolgen hebben. Maar in de voorstellen die rondgaan is er meer aan de hand.
Voorstellen die het einde van de hypotheekrente kunnen betekenen
De HRA ligt al langer onder vuur en daar komen bijna ieder jaar weer nieuwe beperkingen of extra regels bij. Het is daarom niet gek dat er stemmen opgaan om het hele systeem rond eigen woningbezit en de financiering te herzien. Op dit moment komen de plannen voor het einde van de hypotheekrenteaftrek van twee totaal verschillende partijen.
Ten eerste is er het Europese coronaherstelfonds. Om aanspraak te kunnen maken op de miljarden euro’s die beschikbaar zijn, moeten landen hervormingen doorvoeren. Nederland kan rekenen op zo’n 6,5 miljard aan steun, maar dus wel in ruil voor wat financiële hervormingen. Aangezien de Europese Commissie geen fan is van de Nederlandse HRA overweegt het ministerie van financiën nu om de hypotheekrenteaftrek versneld af te bouwen (bron: FD).
Vervolgens lieten de leden van het Register Belastingadviseurs deze week van zich horen. In een onderzoek onder hun leden bleek een duidelijke voorkeur te bestaan voor de afschaffing van de huidige HRA. De enquête ging overigens over de vraag wat er moet gebeuren met belasting op vermogen: de vermogensrendementsheffing in box 3. Maar daar gaf de meerderheid ook aan dat de eigen woning niet in box 1 maar in box 3 thuishoort.
Dat zou dan het einde van de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait betekenen. In ruil daar voor zou er wel een belastingvrijstelling voor huiseigenaren moeten komen van maximaal €500.000,-
Business Insider heeft ook een artikel geschreven over de voorstellen van de belastingadviseurs. Zij geven wat rekenvoorbeelden waarmee duidelijk wordt gemaakt wat de gevolgen zijn voor huiseigenaren in verschillende situaties.
Gaat de renteaftrek echt verdwijnen?
Uiteindelijk zal de HRA wel een keer verdwijnen. Nu de rente heel laag is, blijven de gevolgen beperkt. Het grootste deel van de kosten voor huiseigenaren bestaat vaak uit de verplichte aflossing van de hypotheekschuld.
Het is afwachten welke compensatie er wordt voorgesteld wanneer het zover is. Zonder compenserende maatregelen zijn er heel wat Nederlandse huishoudens die direct in de financiële problemen komen. Hetzelfde geldt voor het moment dat de rente ooit weer gaat stijgen. Maar dat gaat nog heel lang duren.
Verwacht jij dat de hypotheekrenteaftrek snel zal verdwijnen?
Wil je meer lezen?
In 2009 een spaarhypotheek afgesloten, rente 6% 30 jaar vast. Door extra stortingen probeer ik de looptijd al naar voren te halen. Nu 2,5 jaar eraf kunnen krijgen. Dit blijf ik doen omdat ik inderdaad voorzie dat ik tegen die tijd geen HRA meer heb. En dan wel 6% rente betalen is niet mis.
6% is tegenwoordig een stevige rente ja
Gezien de lage rente op mijn hypotheek heeft het voor mij weinig gevolgen. Maar als je nog wel een hoger rentepercentage hebt, kun je het toch wel gaan voelen als de HRA verdwijnt.
Ik zie de HRA inderdaad wel versneld weggaan. De vraag is alleen of ze het dit jaar al durven aan te kondigen in prinsjesdag of dat het volgend jaar wordt. Ik ga er in ieder geval vanuit dat hij binnen nu en 5 jaar weg is en vermogen op een heel andere manier zal worden verrekend en belasting op wordt geheven. We gaan het meemaken!
Wanneer volgend jaar mijn bankspaarhypotheek is afgelost, heb ik ook geen recht meer op renteaftrek op mijn aflossingsvrije hypotheek door een lage LTV en hoog eigenwoningforfait. Ondertussen betaal ik wel 1,27% vermogensbelasting over mijn beleggingen.
Mijn oplossing is om de hypotheek over te sluiten en te zorgen dat hij in box 3 komt. Dan heb ik een situatie die gelijk staat aan ongeveer 80% hypotheekrenteaftrek, aangezien de hypotheek dan als schuld wordt gezien en mijn belegd vermogen verlaagt! (1,27% VRH / 1,5% hypo + 3/30ste eigenwoningforfait)
Wat vooral helpt is een duidelijke, voor iedereen te begrijpen, regel die betrekking heeft op de eigen woning en/of hypotheek. De huidige wet- en regelgeving is voor de meeste Nederlanders te ingewikkeld geworden om te begrijpen hoe het zit. Met duidelijkheid is iedereen gebaat.
Er zal ongetwijfeld een vorm van belasting kunnen blijven bestaan, misschien in de huidige vorm van de eigenwoningforfait en een drempelbedrag van bijvoorbeeld €350.000,-. Beneden dat bedrag vrijstelling van het betalen van belasting op je eigen woning en daarboven een x-percentage net zoals nu.
Duidelijkheid en eenvoud zou wel prettig zijn voor de woningmarkt en huiseigenaren.
Dat de rente nu laag is en daardoor afschaffen van de HRA weinig gevolgen heeft, geldt voor lang niet iedereen.
Er zijn immers genoeg mensen die de rente voor 15, 20 of nog meer jaren vastgezet hebben in een tijd dat bijvoorbeeld 5% voor 30 jaar vast ongekend was en waar je je ‘echt geen buil aan zal vallen’
Ik zou weleens cijfers willen weten over de grootte van deze groep. Hypotheken met enorm lange looptijden is eigenlijk een trend van de laatste paar jaar. Maar het is zeker een groep die bij de afschaffing van de renteaftrek op de een of andere manier gecompenseerd moet worden.
Ik sloot in 2013 een annuïteiten hypotheek af tegen 4.45% met een looptijd van 20 jaar. Ik ben echter ieder jaar 10% extra gaan aflossen en ben ws in 2021 of 2022 hypotheekvrij.
En dan maakt het ook niet meer uit wat er met de hypotheekrenteaftrek gebeurt