De Nederlandsche Bank publiceerde vandaag het nieuws dat we in Nederland nóg meer zijn gaan sparen. Ondanks de lage rente, werd er bij vermeld. Vorig jaar is er 13 miljard euro bijgeschreven op onze spaarrekeningen. 12 miljard door netto inleg en iets meer dan een miljard aan rente. We gaan meer sparen terwijl vorige week nog in het nieuws was dat 1 op de 7 Nederlanders praktisch geen spaargeld heeft. Wordt de toenemende berg spaargeld daarmee een uiting van ongelijkheid?
Echt meer sparen
Allereerst de cijfers van de Nederlandsche Bank. Daaruit blijkt heel duidelijk dat spaarders daadwerkelijk meer sparen dan voorheen. De netto inleg van 12 miljard is sinds 2009 (crisis) niet meer zo hoog geweest.
De verklaring die de Bank geeft is tweeledig. Aan de ene kant beschrijven zij het spaardoel-effect. Door de lager wordende rente is er meer netto inleg nodig om een spaardoel te bereiken. Aan de andere kant wordt het voorzorgsmotief als reden gegeven. Huishoudens gaan meer sparen uit onzekerheid over de economie of de eigen portemonnee.
De totale berg spaargeld is nu 368 miljard euro en het grootste deel van dit geld staat op vrij opneembare spaarrekeningen. Huishoudens nemen niet meer de moeite om het spaargeld onder te brengen in een deposito.
Grote groep die niet spaart
Een ander onderzoek van de Nederlandsche Bank toonde recent aan dat 1 op de 7 Nederlanders niet tot nauwelijks spaart. De helft van deze groep is zelfs niet in staat om 500 euro bij elkaar te krijgen. Deze groep bestaat vooral uit huurders, alleenstaanden met kinderen en personen met schulden.
Het is wel bijzonder om te zien dat huurders nu ook tot de financieel kwetsbare groep worden gerekend. De kosten voor wonen hebben een steeds groter wordende invloed op de financiën in het huishouden. Dat is een conclusie die het Nibud eerder al trok.
Waar komt het spaargeld vandaan?
Het is de vraag waar de gestegen netto inleg vandaan komt. Het CBS maakte vorige maand bekend dat de koopkracht in 2019 0% was. Alle belastingvoordelen en CAO-loonstijgingen ten spijt: de prijzen zijn vorig jaar harder gestegen. En ieder financieel voordeel is daarmee verdampt. De toegenomen netto inleg op de spaarrekening is dus niet veroorzaakt doordat we ook meer geld hebben overgehouden.
Blijkbaar hebben we de keuze gemaakt om uit voorzorg meer te reserveren en minder te consumeren. Ondanks dat economen daar niet enthousiast over zijn (want meer consumeren = meer groei = is meer banen = meer salaris (want: schaars personeel) = meer inflatie = verdampte koopkracht…
Ongelijkheid
Het toegenomen spaargeld geldt dus niet voor ieder huishouden. Juist de huishoudens die een financiële reserve goed zouden kunnen gebruiken, hebben niet de middelen om deze buffer aan te leggen. Het lijkt erop dat de groep die ook profiteert van de lage hypotheekrente ook in staat is om de gevolgen van de dalende spaarrente op te vangen door meer in te leggen. Daarmee begint de spaarrekening, naast het eigen huis, een soort symbool van ongelijkheid te worden.
Of zit ik er helemaal naast?
Wil je meer lezen?
Goed artikel. Ik vraag me wel af, is bij de koopkrachtberekening ook de toename van huizenprijzen meegenomen? Als dat zo is dan zie ik toch wel duidelijk ruimte voor veel mensen om te sparen.
Waar ik voor de DNB wel benieuwd naar ben is wat ze willen gaan doen met het feit dat 1 op 7 niet spaart / geen spaargeld heeft. Zien ze dat als 1 van hun speerpunten, of gooien ze dit feit alleen naar buiten in de hoop dat iemand (/organisatie) er mee aan de slag gaat? Hoe krijgen we die laatste groep wel aan het sparen? Want ik geloof niet dat mensen echt niet kunnen sparen. Natuurlijk, €100 per maand is niet voor iedereen haalbaar, maar €1 zou moeten kunnen toch?
Of het een symbool van ongelijkheid is weet ik niet, maar ik weet wel dát er steeds meer ongelijkheid is. Erg jammer, maar sommige mensen wíllen ook niet hun best doen en zien de mogelijkheden en/ of de noodzaak gewoon niet om te sparen. Totdat ze in de problemen komen en dan is het ‘te laat’. Want problemen wil je daardoor nou juist voorkomen.