Binnenkort starten we met een nieuw decennium. Het zijn zeker geen saaie tien jaar geweest. Ook vanuit het perspectief van de financiën in de Nederlandse huishoudens. We merken nog steeds de gevolgen van de financiële crisis en de problemen op de huizenmarkt, om er maar eens twee te noemen. Nu is terugkijken altijd een beetje wijsheid achteraf. Maar er valt ook het een en ander van op te steken.
De huizenmarkt
Laten we positief starten. Er staan waarschijnlijk (bijna?) geen huizen meer onder water. De term dook op toen de huizencrisis losbarstte en de actuele waarde van de woning daalde tot onder de hoogte van de hypotheek. Daarvoor had ik er eigenlijk nog nooit van gehoord.
Zoals het hoort, gaat er aan een dip altijd een piek vooraf. Zo ook op de woningmarkt. Die piekte in 2008 rond de €260.000,- om vervolgens in een vlot tempo van 5 jaar met zo’n procent of 20 te dalen.
Maar inmiddels is het verlies meer dan goedgemaakt en zijn de huizen meer waard duurder dan ooit. De prijzen liggen zo hoog dat er af en toe sprake lijkt van te koop staande gebakken lucht en het eind is nog niet in zicht. Dat wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door de volgende hoofdrolspeler van de afgelopen 10 jaar: de rente.
De rente
Ik ben geen historicus (en dat ga ik zo houden), maar ik betwijfel of zo’n saai onderwerp als rente eerder zoveel belangstelling heeft gehad. De rente houdt de gemoederen op verschillende manieren bezig.
Aansluitend op de ontwikkelingen van de woningmarkt heeft de waanzinnig lage hypotheekrente gezorgd voor een extra prijsopdrijvend effect van koopwoningen. Geld is gratis, zo lijkt het wel. Nieuwe woningeigenaren betalen eigenlijk nauwelijks rente en het grootste deel van de maandelijkse kosten bestaat uit de verplichte aflossing van de hypotheek. Dat leidt tot bijzondere situaties.
Verder heeft de rente gezorgd dat sparen niets meer oplevert. In ieder geval geen rente. En de angst zorgen (angst is flauwekul) voor een negatieve spaarrente zijn nog niet voorbij. Sparen heeft nog steeds zin, maar niet vanwege de rente.
Door die idioot lage spaarrentes gaan huishoudens op zoek naar andere manieren om toch nog wat rendement te behalen. Het leidt tot een hernieuwde belangstelling voor beleggen. En beleggende particulieren zijn volgens sommige analisten weer een teken van een aanstaande beurscrisis. Over de beurs en beleggen gesproken: daar zijn ook interessante dingen gebeurd.
Beleggen en de beurs
Ik ben geen fan van crypto, maar wanneer je 10 jaar gelden had belegd in Bitcoin dan zou je kunnen stoppen met werken. Van €100,- aan Bitcoin in 2010 naar €10.400.000,- nu (koers eind 2019). Beter wordt het niet. Er is geen belegging te vinden die het in de afgelopen jaren zo goed heeft gedaan. En dat terwijl we in de afgelopen jaren toch een van de grootste beursrally’s van de geschiedenis hebben gehad. Het was erg eenvoudig om met beleggen een goed rendement te behalen. Zolang je het zocht in de juiste hoek, want er zijn ook aandelen die het niet goed hebben gedaan.
Wanneer we voor het gemak even naar de Nederlandse beurs kijken, dan zou je met €100,- aan aandelen in Galapagos in 2010 nu zo’n €2200,- hebben verdiend. Maar ja, €100,- aan aandelen in Arcelor-Mittal in 2010 zou je nu achterlaten met €27,-. Terugkijken is altijd makkelijk, zeker wanneer het over beleggen gaat.
Wat hebben we aan terugkijken?
Wat levert al dat terugkijken nu eigenlijk op? In ieder geval het inzicht dat de financiële toekomst niet te voorspellen is. Natuurlijk, de enorme prijsvorming in de huizenmarkt zou een keer tot een correctie hebben geleid. Maar dat die crisis zo diep zou zijn, was niet te voorspellen.
Maakt dat het kopen van een huis tot een verkeerde beslissing? Zeker niet. Ja, huizen zijn duur. Maar met de huidige regels eindigt een huiseigenaar uiteindelijk met een hypotheekvrije woning. Op langer termijn is kopen nog altijd voordeliger dan huren.
Wat de rente gaat doen, weet niemand. Het lijkt voor de hand te liggen dat de lage rente nog wel even duurt. Maar hoe het daarna verder gaat, moeten we afwachten. Een hoge spaarrente zit er voorlopig niet in. Een hoge hypotheekrente daarentegen ook niet.
En de beurs? We zitten tegen een ‘all time high’ aan, dus ligt een correctie voor de hand. Maar wanneer deze komt en hoe stevig die zal zijn, dat weet niemand. Wat de afgelopen 10 jaar in ieder geval duidelijk heeft gemaakt is dat de markt niet te voorspellen is. Breed spreiden en ‘buy and hold’ zijn voor beleggende particulieren dan ook de winnende strategieën. Ondanks alle juichverhalen van beleggers die van mening zijn dat ze de markt kunnen verslaan. Wanneer we terugkijken is pas vast te stellen of je ook gelijk hebt gekregen.
Wat heeft de afgelopen 10 jaar jou geleerd?
Wil je meer lezen?
De afgelopen 10 jaar heeft mij vooral geleerd dat een buffer voor nood echt wel noodzakelijk is en dat je niet alleen maar moet sparen om het geld weer uit te geven. Dat was wat ik in het verleden deed.
En wat ik nog meer geleerd heb is dat je je geld voor je moet laten werken, wil je ooit eerder kunnen stoppen met werken.