Na berichten over de negatieve hypotheekrente, is nu de negatieve spaarrente volop in het nieuws. Een paar maanden geleden sprak een grote bankdirecteur al in bedekte termen over de mogelijkheid van een negatieve rente op spaargeld. Maar nu buitelen de berichten over elkaar heen. Hoe groot is de kans dat de spaarrente negatief wordt en kunnen we daar in 2019 al mee te maken krijgen? Zijn er alternatieven?
Aanleiding voor de negatieve spaarrente
De reden dat er nu volop over de mogelijkheid van een negatieve rente wordt gesproken, heeft alles te maken met de Europese Centrale Bank (ECB). De door de ECB gehanteerde marktrente is al lange tijd dalend. De kortere rentes zijn inmiddels negatief en het is de verwachting dat de Centrale Bank de rentetarieven in de komende periode verder zal verlagen.
De negatieve rente zorgt voor een probleem bij de banken. Zij zijn verplicht om vrij beschikbaar geld bij de ECB te stallen. En dat kost geld: -0,4%. Die negatieve depositorente daalt in 2020 vermoedelijk naar -0,7%. Het stallen van vrij opneembaar spaargeld gaat de Nederlandse banken dan ongeveer € 1 miljard per jaar kosten. En die kosten zullen zij vroeg of laat doorberekenen aan de spaarder.
Deze week komt de ECB weer bijeen om een besluit te nemen over de rente. Analisten houden er rekening mee dat de rente verder wordt verlaagd. En waarschijnlijk volgt de Bank dit beleid ook in 2020. Er is eigenlijk geen ander middel beschikbaar om de economie te stimuleren en de inflatie te verhogen.
Update: Inmiddels heeft de ECB het besluit genomen om de rente inderdaad verder te verlagen en het opkopen van schulden weer te hervatten.
De depositorente gaat van -0,4% naar -0,5%. Vanaf 1 november koopt de ECB iedere maand weer voor €20 miljard aan staatsobligaties op.
De gevolgen van een negatieve spaarrente
Wanneer de spaarrente echt negatief wordt, dan zal dat voor spaarders niet eens direct economische gevolgen hebben. Op dit moment is de inflatie in Nederland al vele malen hoger dan de gemiddelde spaarrente. Dus sparen is indirect al ‘stelen uit je eigen portemonnee’ in de zin dat sparen netto nu al geld kost. Daar verandert een echt negatieve spaarrente niet veel aan.
Het zal veel spaarders wel enorm irriteren, wanneer het zover is. We hebben als spaarder toch het gevoel dat we geld uitlenen aan de bank, die daar dan op een verstandige manier winst mee maakt. En daar willen we voor beloond worden. Met de winsten van de banken is niets mis: vorig jaar boekten de 4 grootbanken een gezamenlijke winst van €10,3 miljard. Het zal voor veel ophef zorgen wanneer spaarders vervolgens moeten betalen om hun geld bij een bank te stallen. Veel consumenten zijn nog niet vergeten dat het dezelfde banken zijn die in 2008-2013 moesten worden gered of staatssteun nodig hadden om overeind te blijven.
De verwachte boosheid bij spaarders zorgt Nu nog voor wat terughoudendheid bij de banken. Want eigenlijk kost het spaargeld de banken nu al geld (door de negatieve depositorente). De eerste grootbank die het aandurft om de spaarrente negatief te maken, zal zich de woede van veel spaarders op de hals halen. Maar het valt te verwachten dat de andere banken dan heel snel zullen volgen. Kortom, iedereen kijkt naar elkaar.
Banken nemen wel een risico. Wanneer spaarders massaal hun spaargeld opnemen, dan ontstaan problemen. Zoveel contant geld bestaat er namelijk niet; dit artikel geeft uitleg hoe de geldcreatie bij banken werkt. Wanneer iedere spaarder zijn oude sok weer gaat vullen, dan bestaat de kans dat de banken weer steun nodig hebben…
Hoe groot is de kans?
De kans op een negatieve spaarrente is heel reëel. Er zijn al spaarrekeningen met 0% rente. De Triodos bank en van Lansschot bieden beide een spaarrekening zonder vergoeding.
Er is echt nog wel wat koudwatervrees bij banken. Niemand wil de eerste zijn, maar wanneer er een bank ‘over de dam is, dan volgen er meer.’ Of de spaarrente in 2019 al negatief wordt, moeten we afwachten. Het rentebesluit dat de ECB deze week neemt, zal mede bepalen in welk tempo de rentes verder gaan dalen.
Wat zijn de alternatieven?
Het overgrote deel van het Nederlandse spaargeld staat bij de 4 grootbanken ING, ABN Amro, Rabobank en de Volksbank (SNS). Zij vergoeden ook de laagste spaarrentes. Er zijn alternatieven die ‘meer’ opleveren. Over de grens zijn er banken die nog wel een redelijke vergoeding voor spaargeld geven. Je komt dan wel uit bij spaardeposito’s, maar dat hoeft geen probleem te zijn. We kennen een Europees depositogarantiestelsel waarbij bedragen tot €100.000,- zijn gegarandeerd.
In Nederland zijn twee partijen die Europese spaardeposito’s beschikbaar stellen voor de Nederlandse spaarder: Raisin en Savedo. Beide partijen hebben een overzichtelijk systeem waarmee je een rekening kunt openen. Meer informatie vind je in dit artikel.
Sommige Europese banken werken met een welkomstbonus voor nieuwe klanten en de maximale rente is 1,4%. Dat is weer eens wat anders dan 0,01%! Wacht niet langer tot de rente negatief is geworden, maar ga rustig op zoek naar een bank die je spaargedrag wèl beloont.
Ga jij bij een negatieve spaarrente iets doen met je spaargeld?
Meer lezen?
Ja mocht de spaarrente negatief worden, haal ik sowieso mijn geld weg. No way dat ik ga betalen om geld te sparen. Dan idd zoeken naar een alternatief wat niks kost óf ouderwets in de sok.
Op dit moment 2 deposito’s in Slowakije via Savedo en 1 deposito rechtstreeks in Estland. Ik ga dit geld toch weer terughalen naar Nederland.